zondag 31 maart 2013

Weltschmerz


Bericht uit Berlijn (4)

Het laatste liedje van Bowie zit nu al weken in mijn hoofd en ik krijg het er waarschijnlijk niet meer uit. Sinds ik hier drie weken geleden in Berlijn aankwam zing ik het te pas en te onpas en overal waar ik in de stad ga. Het is onderdeel van de soundtrack van mijn Berlijn geworden. En niet alleen omdat ik hier ondanks een goede voorbereiding nog steeds regelmatig verdwaal. Where are we now, where are we now?

De Duitse camera crew waar ik de eerste keer mee ga draaien voor de talkshow van Maybrit Illner bij de ZDF heeft vreemd genoeg de song nog niet gehoord. Terwijl het toch allebei echte geboren Berliner zijn, de een uit West, de ander uit Oost. Weten ze dan niet dat een van de grootste iconen uit de popmuziek met een nieuw nummer een heuse ode aan hun stad heeft gebracht? Nee, dat is ze volledig ontgaan.

Wat is het toch met dat nummer, dat het meteen zo aangrijpt vanaf de eerste keer dat je het op de radio hoort? Is het de manier waarop deze unieke stem uit duizenden de ijzingwekkende stilte van jarenlange afwezigheid doorbreekt? Is het de wanhoop die er zo schrijnend in doorklinkt, van 'a man lost in time' die een verwoede poging doet terug te vinden wat voorgoed verloren lijkt?

donderdag 28 maart 2013

Mauer Trauer 2


Bericht uit Berlijn (3)

Berlijn is opnieuw overvallen. Vannacht is in alle vroegte weer een hap uit de Muur aan de Spree genomen zonder dat iemand het in de gaten had. De demonstranten lagen in ieder geval te slapen. Er schijnen welgeteld twee actievoerders de wacht te hebben gehouden. Het levert wel de meest fantastische spectaculaire krantenkoppen op, zoals bijvoorbeeld Mauerfall im Morgengrauen!

De Tagesspiegel merkt droog op dat de protestactie van de voormalige Rettungsschwimmerschauspieler David Hasselhoff kennelijk niet veel heeft geholpen. De Muur wordt op deze manier gedegradeerd tot niet veel meer dan een Hinterhofhecke, een blamage voor de stad met zijn onverbetelijke Geschichtsvergessenheit. Een typisch staaltje Berliner Mursigkeit, er wordt op zijn Berlijns met de pet naar gegooid.

De verontwaardiging over deze eenmansactie van de projectontwik-kelaar is groot, bij pers en publiek. Het stadsbestuur spreekt van een Affront, een regelrechte belediging. De linkse piraten protestpartij gaat nog een stap verder en noemt het onomwonden een Nacht und Nebel actie en daarmee zijn we in één klap terug in wel heel donkere, griezelige tijden.

woensdag 27 maart 2013

Mauer Trauer


Bericht uit Berlijn (2)

Het laatste stukje Muur wordt ontmanteld in Berlijn. Als het aan de projectontwikkelaars ligt tenminste. Dan is na 20 jaar ook de befaamde East Side Gallery straks verleden tijd. Of ergens verstopt onder kolossale nieuwbouwprojecten aan de Spree. En dus schreeuwt iedereen moord en brand, en wordt er al wekenlang op allerlei manieren tegen de afbraak gedemonstreerd. Er zijn al hele stukken muur verwijderd, sommige in het holst van de nacht, een speciaal ingestelde Mahnwache, een stille wake moet de verdere sloop tegenhouden.

Voorlopig hoogtepunt: de bekende Hollywood freedom fighter David Hasselhoff kwam speciaal uit L.A. overgevlogen om de demonstranten een hart onder de riem te steken en nogmaals te trakteren op een a capella versie van zijn grootste en enige hit in Duitsland 'I've been looking for freedom'. Hasselhof is behalve een cult-figuur hier ook een held, omdat ie destijds als een van de eerste artiesten na de val van de Muur optrad voor een uitgelaten publiek bij de Brandenburger Tor. Die status heeft hij nog steeds, ook al zien velen dit als een ordinaire pr-stunt. Keep up this wall!

Zijn actie heeft trouwens onverwacht navolging gekregen; een week later riep een bekende tv presentator 'Die Mauer muss weg!' door een megafoon tegen een handjevol demonstranten. Het bleek alleen bedoeld als satire.   

maandag 25 maart 2013

Gewonde natie


Bericht uit Berlijn (1)


In Berlijn is de oorlog natuurlijk nooit heel ver weg. Als ik bijvoorbeeld mijn appartement in Kreuzberg uitloop de Dudenstrasse in dan bots ik vanzelf op de enorme 12.650 ton zware betonnen kolos die Albert Speer hier in 1941 neer liet zetten om de bodem te testen voor de 117 meter grote Triomfboog die hij voor deze plek had ontworpen. Een monstrueus test object, dat bekend staat als Schwerbelastungskörper maar in de buurt de bijnaam de 'Pilz', ofwel de paddestoel heeft gekregen.

Duitsland heeft sinds een week de oorlogskoorts weer helemaal te pakken en is nu al dagen in de ban van het grote oorlogsdrama 'Unsere Mütter, unsere Väter' dat hier in 3 delen op de ZDF is uitgezonden. Met gemiddeld bijna 8 miljoen kijkers per aflevering. Een laatste ultieme poging om de drie generaties hier met elkaar in gesprek te brengen. Opa, wat deed jij eigenlijk in de oorlog? En dat is gelukt. De doos van Pandora is opnieuw geopend.