Mauer Trauer

Bericht uit Berlijn (2)

Het laatste stukje Muur wordt ontmanteld in Berlijn. Als het aan de projectontwikkelaars ligt tenminste. Dan is na 20 jaar ook de befaamde East Side Gallery straks verleden tijd. Of ergens verstopt onder kolossale nieuwbouwprojecten aan de Spree. En dus schreeuwt iedereen moord en brand, en wordt er al wekenlang op allerlei manieren tegen de afbraak gedemonstreerd. Er zijn al hele stukken muur verwijderd, sommige in het holst van de nacht, een speciaal ingestelde Mahnwache, een stille wake moet de verdere sloop tegenhouden.

Voorlopig hoogtepunt: de bekende Hollywood freedom fighter David Hasselhoff kwam speciaal uit L.A. overgevlogen om de demonstranten een hart onder de riem te steken en nogmaals te trakteren op een a capella versie van zijn grootste en enige hit in Duitsland 'I've been looking for freedom'. Hasselhof is behalve een cult-figuur hier ook een held, omdat ie destijds als een van de eerste artiesten na de val van de Muur optrad voor een uitgelaten publiek bij de Brandenburger Tor. Die status heeft hij nog steeds, ook al zien velen dit als een ordinaire pr-stunt. Keep up this wall!

Zijn actie heeft trouwens onverwacht navolging gekregen; een week later riep een bekende tv presentator 'Die Mauer muss weg!' door een megafoon tegen een handjevol demonstranten. Het bleek alleen bedoeld als satire.   

Als je aan de jongere inwoners van Berlijn vraagt of ze er nou echt van wakker liggen, dan zijn de reacties zeer verschillend. De meesten halen hun schouders erover op, vinden het eigenlijk ook maar een onding voor toeristen en zijn stiekem wel benieuwd hoe het uitzicht op de Spree er straks uit zal gaan zien. Of om het op zijn Berlijns te zeggen; het zal ze worst zijn.

Alleen klinkt het natuurlijk wel een beetje vreemd en politiek incorrect, om juist nu niet tegen het neerhalen van de Muur te zijn. Je bent tegen de Kapitalisten met hun megalomane projecten dus ben je voor het laten staan van de Muur. Zo simpel ligt het aan de Spree, als er stelling moet worden genomen.

De beroemde kus van Honecker en Brezjenv, ze kunnen het dromen, het kan ze gestolen worden. Leuk voor toeristen, ons zegt het niets meer. Ze lijken het vooral te betreuren dat de Clubs aan de Spree als Yaam ook voor de nieuwbouw moeten wijken.

De burgemeester van het Bezirk Friedrichshain-Kreuzberg heeft een draai gemaakt van 180 graden, eerst was hij voor de nieuwbouw maar nu wil hij opeens de East Side Gallery zoveel mogelijk sparen en dus probeert hij zijn vege lijf te redden en is op zoek naar een compromis.

Moet er zoiets als een Mauerloch komen? Of een enkele Mauerdurchbruch naar de woningen? Zo wordt al wekenlang gesteggeld over de beste oplossing. Waarschijnlijk zal er op of om de muur heen gebouwd worden. Dan mag de projectonwikkelaar opdraaien voor de extra kosten, maar zal het rumoer snel verstommen.

Voor de betere 'zo-moet-het-toen-geweest-zijn' Muur ervaring moet je trouwens helemaal niet in die desolate omgeving van de Mühlenstrasse tussen de toeristen zijn. Dan kan je beter gewoon op het Nordbahnhof aan de Invalidenstrasse uitstappen en vandaar een rondje wandelen langs de Muur in het voormalige Oost-Berlijn via de Chausseestrasse richting het Spandauer Schifffahrtskanal.

Waar verschillende mensen op de vlucht in het water zijn doodgeschoten en je een aardige indruk krijgt van de gigantische omvang van de Todesstreifen of het levensgevaarlijke grensgebied dat bij de Muur hoorde. Met een van de laatste oorspronkelijke Wachttürme van Berlijn. Bij voorkeur 's avonds in het donker, dat maakt het nog meer sinister.

Hoe het ook kan heeft een Turkse inwoner van Kreuzberg bewezen met zijn beroemde Baumhaus an der Mauer. Hij besloot in 1983 in de berm van de Bethaniendamm een zomerhuisje met tuin te bouwen. Op een verdwaald stuk van de Muur. Het was op Oostduits grondgebied dus de West-Duitse politie kon hem niks maken. De DDR autoriteiten lieten hem met rust, nadat ze eerst gecontroleerd hadden of er geen tunnel werd gegraven met de tuin als dekmantel.

Een slimme Turk die profiteerde van het onverwacht ontstane niemandsland. Volgens de huidige burgemeester van Kreuzberg nog steeds een 'illegale exploitatie' maar hij laat deze inmiddels beroemde toeristenattractie wijselijk voor wat het is.